Handelen op de onbalansmarkt

Het is een term die je steeds vaker voorbij ziet komen op het nieuws en het internet; handelen op de onbalansmarkt. Handelen op de onbalansmarkt geeft je de mogelijkheid om met behulp van een thuisbatterij veel geld te besparen op je energierekening aan de wisselende energietarieven. De thuisbatterijen zijn sinds kort ook gestaag in opmars, maar de kostprijs van deze thuisaccu’s zorgt ervoor dat het voor veel Nederlanders een stuk minder aantrekkelijk is om erin te investeren. Dat geldt echter alleen voor een klassiek scenario waarbij een thuisbatterij je in staat stelt stroom op te slaan wanneer je zonnepanelen overcapaciteit hebben of momenten dat de elektriciteitsprijs laag is. Dan bewaar je de stroom voor een moment wanneer je het wel nodig hebt, bijvoorbeeld ‘s avonds of wanneer de zon niet schijnt. Het grootste probleem van de thuisaccu is dat het een veel minder interessante investering is dan bijvoorbeeld zonnepanelen, omdat de terugverdientijd doorgaans een stuk langer is. Maar er lijkt een uitzondering te zijn: met een thuisaccu kun je ook handelen op de onbalansmarkt, en dan is hij volgens verschillende partijen een stuk lucratiever.

Wat is de onbalansmarkt

Nog niet iedereen is bekend met het fenomeen de onbalansmarkt, en nog minder weten dat deze markt van grote invloed is op ons energienetwerk. Hierdoor ontstaan vragen zoals; wat is de onbalansmarkt precies, hoe ontstaan deze prijsschommelingen en hoe krijg ik toegang tot deze markt als particulier? 

‍

Zoals de naam misschien al een beetje verklapt is de onbalansmarkt een markt, een energiemarkt om precies te zijn. Tegenwoordig bestaan er meerdere soorten energiemarkten, zoals de futuresmarkten en day-ahead markten. Hierop kunnen dagen, weken, maanden of zelfs jaren aan stroom vooruit gekocht worden. Op de onbalansmarkt werkt dat iets anders. De onbalansmarkt is een platform waar energie-overschotten en energietekorten worden verhandeld om het elektriciteitsnet in balans te houden. energieleveranciers en producenten doen voorspellingen over hun energieverbruik en productie, maar deze kunnen soms afwijken door bijvoorbeeld weersveranderingen en technische storingen. Er wordt dan ingegrepen door netbeheerders, zoals TenneT, om deze onbalans te corrigeren door real-time de tarieven aan te passen. TenneT, de landelijke netbeheerder, heeft meerdere balanceringsmarkten. Eén van deze markten is de passieve onbalansmarkt, TenneT stuurt een onbalansprijs de markt in voor partijen om te helpen het net te balanceren. Als je stroom levert op de momenten dat het het meest nodig is, dan krijg je die onbalansprijs als vergoeding. Wanneer je tegen de systeembalans ingaat moet je deze onbalansprijs betalen. 

Hoe werkt handelen op de onbalansmarkt

Handelen op de onbalansmarkt is een relatief nieuwe manier voor consumenten om actief bij te dragen aan de stabiliteit van het energienetwerk en tegelijkertijd financieel te profiteren. In de praktijk betekent het dat je met je slimme thuisbatterij energie verkoopt of levert op momenten dat de vraag naar stroom groter is dan het aanbod. Dit gebeurt vaak op momenten van piekverbruik, wanneer het elektriciteitsnet dreigt uit balans te raken. Deze momenten ontstaan bijvoorbeeld door onverwachte weersomstandigheden, technische storingen of onverwachte pieken in het verbruik.

In deze situatie schakelen netbeheerders zoals TenneT in om het net in balans te houden. De onbalansmarkt fungeert dan als het platform waarop deze stroom tekorten en overschotten snel kunnen worden verhandeld. Als particulier kun je met je slimme thuisbatterij profiteren van deze marktdynamiek door energie op te slaan wanneer de prijzen laag zijn (bijvoorbeeld overdag wanneer er veel zon is) en deze te leveren aan het net wanneer de vraag hoog is, bijvoorbeeld ‘s avonds. Door op deze manier in te spelen op de marktsituatie, kun je niet alleen je eigen energieverbruik optimaliseren, maar ook een financiële beloning ontvangen voor je bijdrage aan de netstabiliteit.

Je slimme thuisbatterij speelt hierin een sleutelrol. De batterij maakt het mogelijk om op specifieke tijden stroom op te slaan en weer in te leveren op de momenten dat de onbalansmarkt het meeste vraagt. Dit gebeurt volledig automatisch via slimme software, zodat je zelf niet hoeft in te grijpen. Hierdoor kunnen huishoudens hun energieverbruik beter afstemmen op de marktomstandigheden, wat leidt tot een efficiënter gebruik van hernieuwbare energiebronnen en een lagere energierekening. In sommige gevallen kan de winst die je maakt door deel te nemen aan de onbalansmarkt zelfs de investering in een thuisbatterij versnellen. Dit maakt de technologie aantrekkelijker dan ooit voor zowel duurzaamheid als financiële voordelen.

Prijzen op de onbalansmarkt

De prijzen op de onbalansmarkt fluctueren sterk, afhankelijk van de vraag en het aanbod van elektriciteit op een bepaald moment. Wanneer er meer vraag naar stroom is dan het aanbod, stijgt de onbalansprijs. Dit gebeurt vaak op momenten van piekverbruik, zoals in de avonduren wanneer veel mensen thuis zijn en elektrische apparaten gebruiken. Aan de andere kant, wanneer er meer stroom beschikbaar is dan er verbruikt wordt, bijvoorbeeld wanneer de zon volop schijnt en zonnepanelen veel energie opwekken, kan de prijs dalen.

De onbalansprijs kan dus sterk variëren van uur tot uur en is afhankelijk van de netbalans die de netbeheerder probeert te herstellen. Voor consumenten die met een slimme thuisbatterij werken, betekent dit dat de prijs op het moment van levering van energie een belangrijke rol speelt. Bij een hoge onbalansprijs is er meer vraag naar energie, en kun je als particulier een hogere vergoeding ontvangen voor de stroom die je teruglevert. Dit maakt handelen op de onbalansmarkt financieel aantrekkelijk, vooral wanneer de prijzen pieken tijdens periodes van hoge vraag.

Voor huiseigenaren met een slimme batterij biedt de onbalansmarkt dus een interessante kans om niet alleen je eigen energiekosten te verlagen, maar ook te profiteren van de dynamiek van de markt. Het is een extra manier om je energieverbruik te optimaliseren, door stroom op te slaan wanneer de prijs laag is en terug te leveren wanneer de prijs hoog is. Dit biedt niet alleen economische voordelen, maar helpt tegelijkertijd bij het stabiliseren van het elektriciteitsnet.

Dynamisch energiecontract: de link tussen batterij en de onbalansmarkt

Een dynamisch energiecontract is de sleutel tot het optimaal benutten van de voordelen van een slimme thuisbatterij op de onbalansmarkt. Dit type contract maakt het mogelijk om energieprijzen in real-time te volgen en automatisch aan te passen op basis van de marktomstandigheden. Dit zorgt ervoor dat je altijd het beste moment kiest om energie op te slaan of juist terug te leveren aan het net, afhankelijk van de onbalansprijs.

Met een dynamisch contract ben je in staat om energie te kopen of verkopen op de momenten die het meest voordelig zijn. Dit sluit perfect aan bij de werking van de onbalansmarkt, waarbij de prijzen constant fluctueren afhankelijk van de vraag en het aanbod. Door deze prijsverschillen te benutten, kun je als consument niet alleen je energieverbruik efficiënter afstemmen, maar ook financieel profiteren van de prijsbewegingen. Dit maakt het veel aantrekkelijker om te investeren in een slimme thuisbatterij, aangezien de dynamiek van het energiecontract en de onbalansmarkt zorgen voor een meer voordelige terugverdientijd.

Het dynamische energiecontract biedt dus een directe link tussen de werking van je batterij en de fluctuaties op de energiemarkt, waardoor je automatisch de beste keuzes maakt. Het stelt je in staat om actief deel te nemen aan de energiemarkt en je energieverbruik te optimaliseren, wat niet alleen financieel voordelig is, maar ook bijdraagt aan een duurzamer energiesysteem.

Een win-win voor milieu en je portemonnee

Door te handelen op de onbalansmarkt met een slimme thuisbatterij profiteer je van zowel financiële voordelen als positieve milieu-impact. Je draagt bij aan een efficiënter gebruik van hernieuwbare energie, doordat je stroom op momenten levert wanneer het net dat het hardst nodig heeft. Dit vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, wat goed is voor het milieu. Tegelijkertijd kun je je energiekosten verlagen en zelfs een extra inkomstenstroom genereren door te profiteren van prijsfluctuaties op de onbalansmarkt. Kortom, het is een win-win situatie voor zowel je portemonnee als de planeet.

‍